Mae’r elusen amgylcheddol, Cadwch Gymru’n Daclus, wedi cyhoeddi ei Adroddiad Cymru Gyfan blynyddol ar gyfer 2023-24, sy’n darparu’r unig fesur cyson a chadarn o ddata sbwriel stryd ar gyfer Cymru gyfan.

Eleni, fe wnaeth Cadwch Gymru’n Daclus arolygu 3,161 o strydoedd ledled Cymru rhwng Ebrill 2023 ac Ionawr 2024, yda’r canlyniadau’n cynrychioli strydoedd a fabwysiadwyd gan awdurdodau lleol yn unig ac nad ydynt yn ymestyn i barciau, traethau neu ffyrdd prysur, sy’n golygu bod canlyniadau’n debygol o arwain at danamcangyfrif sylweddol.

Roedd sbwriel diodydd yn bresennol ar 43.6% o strydoedd, gyda lefelau mewn siroedd unigol yn amrywio’n sylweddol o 19.4% o strydoedd i 86.1%.

Caniau alwminiwm yw’r cynhwysydd diodydd mwyaf cyffredin yn gyson, i’w gweld ar 18.1% o strydoedd, 3 pwynt canran yn uwch na 2022-23, ac mae nifer y poteli gwydr wedi mwy na dyblu dros y pedair blynedd diwethaf, gan gynyddu i 5.2% o strydoedd.

Gyda thuedd glir am i fyny ar gyfer caniau, poteli gwydr a phlastig, sydd i gyd yn ddeunyddiau o ansawdd da i’w hailgylchu, mae Cadwch Gymru’n Daclus unwaith eto yn galw ar Weinidogion i weithredu Cynllun Dychwelyd Ernes (DRS) erbyn 2025.

Dangosodd arolwg barn diweddar gan YouGov fod dwy ran o dair o gyhoedd y DU yn cefnogi cyflwyno cynllun DRS, a 36% yn cefnogi blaendal o hyd at 20c y cynhwysydd.

Mae mwy na 40 o wledydd eisoes wedi gweithredu DRS yn llwyddiannus, gan gynnwys Latfia lle gwelwyd gostyngiad o 61% mewn cynwysyddion plastig sbwriel ers cyflwyno’r cynllun yn 2022.

Cynhaliodd Cadwch Gymru’n Daclus weminar, ddydd Llun 11 Mawrth, gyda Reloop, arbenigwyr Cyfeillion y Ddaear Cymru a’r Economi Gylchol o gyrff anllywodraethol Latfia, Green Liberty, i Aelodau’r Senedd glywed am gyd-destun rhyngwladol DRS, manteision dull presennol Cymru o ymdrin â DRS a sut mae’n rhaid rhoi hyn ar waith yn gyflym.

Pa Mor Lân Yw Ein Strydoedd?

Mae Crynodeb ac Adroddiad Llawn Adroddiad Cymru Gyfan 2023-24 ar gael yma