Mae Ysgol Pum Heol yn ennyn diddordeb dysgwyr mewn dysgu am faterion amgylcheddol, yn enwedig ansawdd aer, cludiant, a newid hinsawdd.
Cyn mesur ansawdd yr aer gan ddefnyddio’r monitorau, edrychodd y disgyblion ar haenau gwahanol o atmosffer y Ddaear; sy’n cynnwys y Toposffer, Stratosffer, Mesosffer, Thermosffer ac Ecsosffer.
Yn ystod wythnos y Ddaear, fe wnaeth yr ysgol gyfan astudio pwysigrwydd coed a sut maen nhw’n chwarae rôl hanfodol. Yn ystod yr amser hwn, fe wnaethom gymryd rhan mewn sesiwn plannu coed gyda Sefydliad Joh Burns yng Nghydweli, plannu coed ac amrywiaeth o blanhigion yn ein hardal leol, casglu sbwriel ar y cyd â Gwanwyn Glân Cadwch Gymru’n Daclus, yn ogystal â chymryd rhan mewn gweithdai Main Cymru ar bwysigrwydd coed.
Fe wnaeth disgyblion greu cymeriadau cartŵn i ymdebygu’r prif nwyon yn yr amgylchedd, gan gynnwys ffeithiau ychwanegol am bob un e.e. peryglon. Dyma gyflwyniad y dysgwyr i PM10, PM2.5 a charbon monocsid, oedd yn hanfodol cyn defnyddio’r monitorau ansawdd aer.
Fe wnaeth y partner STEM ddarparu enghreifftiau o ddata a gasglwyd o leoliadau amrywiol yn Abertawe i’r disgyblion eu dadansoddi a’u dehongli. Fe wnaeth hyn hefyd roi syniad clir iddyn nhw o’r hyn y byddent yn ei wneud fel rhan o’u hymchwiliad eu hunain yn ogystal â thrafodaeth dosbarth ar pam fod gan rai ardaloedd ansawdd aer gwell nag ardaloedd eraill.
Nod yr astudiaeth oedd galluogi dysgwyr i archwilio’r opsiynau sy’n bodoli eisoes, a’r rhai hynny sy’n cael eu cynnig ar gyfer cludiant personol yn y dyfodol a’r effeithiau y bydd yr opsiynau hyn yn eu cael ar lygredd aer, yr hinsawdd a’r amgylchedd ehangach.
Yn aml, tybir mai cludiant personol yn symud 100% i fodd batri / trydan o storio a gyriad ynni fydd yr unig ateb yn y dyfodol, ond mae’n bwysig deall y cyfyngiadau sy’n dal y defnydd ar raddfa fawr o geir trydan yn ôl a deall yr opsiynau gyriad eraill sy’n cael eu hystyried a sut maen nhw’n cymharu o ran dichonoldeb ac allyriadau cylchred oes.
Byddwn yn edrych ar amrywiaeth eang o opsiynau gan gynnwys petrol a diesel, sut maen nhw’n gweithio a sut maen nhw wedi datblygu ac wedi gwella dros y blynyddoedd, y trydan batri a beth mae ‘dim allyriadau’ yn ei olygu pan fyddwch chi’n ystyried cynhyrchu pŵer. Byddwn hefyd yn edrych ar opsiynau eraill fel y cerbyd trydan celloedd tanwydd er enghraifft, a’r effeithiau mae’r holl fathau hyn o bweru yn eu cael ar yr amgylchedd rydym ni’n byw ynddo.
Dros y newyddion i gyd, rydych chi’n clywed am newid hinsawdd ac roeddem ni eisiau codi ymwybyddiaeth am y mater pryderus hwn ac edrych hefyd ar ddatblygiadau ar gyfer y dyfodol.
Wedi codi ymwybyddiaeth o’r mater. Yr ysgol gyfan wedi cymryd rhan. Fe wnaeth yr holl ddosbarthiadau gymryd rhan yn y gweithdy Maint Cymru, gweithgareddau yn ystod ‘Wythnos y Ddaear’, sesiynau casglu sbwriel a gweithgareddau plannu yn yr ardaloedd awyr agored. Wedi rhannu ar gyfryngau cymdeithasol e.e. Instagram ac ap yr ysgol i’r gymuned ehangach. Mae plant hefyd wedi bod yn plannu a thyfu eu planhigion eu hunain gartref oherwydd eu bod wedi mwynhau hyn yn ystod y prosiect. Rhannwyd lluniau yn ystod ein Gwasanaeth Dathlu Llwyddiant ar fore Gwener. At hynny, mae 10% o blant nawr yn cerdded/beicio i’r ysgol yn dilyn y prosiect o’i gymharu â 3% oedd yn gwneud hynny o’r blaen, sy’n anhygoel!
Mae mor bwysig cadw ein planed yn iach ar gyfer y dyfodol. Dim ond un Ddaear rydym ni’n ei chael, felly mae angen i ni ofalu amdani drwy roi diwedd ar ddatgoedwigo, llygredd aer, gwastraffu dŵr a lleihau ein ôl troed carbon. Mia, disgybl
Mia, disgybl
Agorodd y prosiect lygaid y disgyblion i bwysigrwydd llygredd aer. Mae wedi bod yn hyfryd gweld eu hangerdd dros frwydro yn erbyn yr argyfwng hinsawdd. Mrs Barnett, athrawes dosbarth
Mrs Barnett, athrawes dosbarth